Inositol (Vitamin B8) là gì?

Inositol (Vitamin B8) là gì?

Inositol thường được biết đến với tên gọi vitamin B8, thực chất không phải là một vitamin mà là một loại đường đóng vai trò thiết yếu trong cơ thể. Chất này tồn tại ở nhiều dạng khác nhau, trong đó phổ biến nhất là myo-inositol và D-chiro-inositol.[1]

Inositol không chỉ góp phần xây dựng cấu trúc màng tế bào mà còn hỗ trợ hoạt động của insulin – hormone quan trọng trong việc kiểm soát đường huyết. Ngoài ra, inositol có ảnh hưởng đến các chất dẫn truyền thần kinh như dopamine và serotonin, giúp duy trì sự cân bằng trong não bộ.

Trong chế độ ăn uống hằng ngày, một người có thể hấp thụ khoảng 1g inositol từ thực phẩm tự nhiên như đậu, ngũ cốc, trái cây tươi và rau xanh. Nhờ sự phong phú này, inositol trở thành một thành phần dinh dưỡng quan trọng giúp cơ thể hoạt động hiệu quả.

Inositol là một loại đường đóng vai trò thiết yếu trong cơ thể

2Các tác dụng của Inositol đối với sức khỏe

Cải thiện tâm trạng

Inositol có thể giúp cân bằng các chất hóa học quan trọng trong não, nhất là serotonin và dopamine (hai chất có vai trò lớn trong việc điều chỉnh tâm trạng). Những người mắc trầm cảm, lo âu hoặc rối loạn ám ảnh cưỡng chế thường có mức inositol thấp hơn bình thường.[2]

Dù vẫn cần thêm nghiên cứu, nhưng một số bằng chứng ban đầu cho thấy inositol có thể là một lựa chọn tiềm năng để hỗ trợ cải thiện sức khỏe tinh thần. Đặc biệt, nó dường như gây ra ít tác dụng phụ hơn so với nhiều loại thuốc điều trị thông thường.

Bổ sung inositol có thể giúp cải thiện tâm trạng của bạn

Kiểm soát hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)

Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là một rối loạn nội tiết ở phụ nữ, gây mất cân bằng hormone, dẫn đến chu kỳ kinh nguyệt không đều và có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Ngoài ra, PCOS còn liên quan đến tình trạng tăng cân, đường huyết cao và rối loạn mỡ máu.

Các nghiên cứu cho thấy vitamin B8 có thể giúp cải thiện các triệu chứng của PCOS đặc biệt là khi sử dụng kết hợp với axit folic. Việc bổ sung inositol hàng ngày giúp giảm mức triglyceride trong máu, cải thiện độ nhạy insulin và hỗ trợ điều hòa huyết áp.

Đáng chú ý, một nghiên cứu chỉ ra rằng việc sử dụng 4g inositol kết hợp với 400mcg axit folic mỗi ngày trong 3 tháng đã giúp 62% phụ nữ gặp vấn đề rụng trứng do PCOS có thể rụng trứng trở lại. Điều này cho thấy inositol không chỉ hỗ trợ cân bằng nội tiết tố mà còn giúp cải thiện khả năng sinh sản ở phụ nữ mắc PCOS.

Hội chứng buồng trứng đa nang là một rối loạn nội tiết ở phụ nữ

Điều hòa đường huyết

Một số phụ nữ gặp phải tình trạng đái tháo đường thai kỳ (GDM). Đây là vấn đề sức khỏe khá phổ biến, ảnh hưởng đến khoảng 10% thai phụ mỗi năm. Các nghiên cứu trên động vật cho thấy inositol có liên quan đến chức năng của insulin (hormone chịu trách nhiệm kiểm soát lượng đường trong máu).[3]

Dù số lượng nghiên cứu trên người còn hạn chế, một số bằng chứng ban đầu cho thấy việc bổ sung 4 gram myo-inositol kết hợp với 400 mcg axit folic mỗi ngày trong thai kỳ có thể giúp giảm nguy cơ mắc đái tháo đường thai kỳ.[4]

Bổ sung inositol mỗi ngày trong thai kỳ có thể giúp giảm nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ

Cải thiện bệnh vảy nến

Lithium carbonate là một loại thuốc thường được kê đơn cho người mắc rối loạn lưỡng cực, nhưng nó có thể xuất hiện hoặc làm nặng thêm các đợt cấp của bệnh vảy nến. Một số nghiên cứu cho thấy những người bị vảy nến do sử dụng lithium đã có dấu hiệu cải thiện sau khi bổ sung inositol. Tuy nhiên, đối với những người không dùng lithium, inositol không mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc kiểm soát vảy nến.

Những người bị vảy nến do lithium đã có dấu hiệu cải thiện sau khi dùng inositol

Tốt cho mái tóc

Inositol là một hợp chất có thể hỗ trợ quá trình mọc tóc, giúp tóc chắc khỏe, giảm xơ rối và gãy rụng. Chất này có nhiều trong cám gạo và từ lâu, nước vo gạo đã được sử dụng như một phương pháp chăm sóc tóc tự nhiên, đặc biệt phổ biến trong các nền văn hóa châu Á. Một số nghiên cứu cho thấy inositol có thể thấm sâu vào sợi tóc, giúp cải thiện cấu trúc và tăng cường độ bền của tóc.

Inositol có thể giúp tóc mọc nhanh, giảm xơ rối và khỏe mạnh hơn

Cải thiện chức năng sinh sản

Inositol có thể hỗ trợ khả năng sinh sản bằng cách thúc đẩy quá trình rụng trứng, giúp tăng cơ hội thụ thai. Ngoài ra, inositol còn có lợi cho những trường hợp vô sinh do số lượng tinh trùng thấp. Nghiên cứu cho thấy chất này có thể cải thiện khả năng di chuyển và chức năng của tinh trùng, từ đó tăng khả năng thụ tinh.[5]

Inositol có thể hỗ trợ khả năng sinh sản bằng cách gia tăng cơ hội thụ thai

Kiểm soát huyết áp

Nhiều nghiên cứu cho thấy inositol có thể giúp giảm huyết áp. Phân tích từ các thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên cho thấy việc bổ sung inositol giúp hạ cả huyết áp tâm thu (SBP) và huyết áp tâm trương (DBP). Đặc biệt, hiệu quả rõ rệt hơn ở những người mắc hội chứng chuyển hóa khi sử dụng liều 4000 mg trong hơn 8 tuần.[6]

Nhiều nghiên cứu cho thấy inositol có thể giúp cải thiện chỉ số huyết áp

3Hướng dẫn cách sử dụng Inositol an toàn và hiệu quả

Inositol có hai dạng phổ biến là myo-inositol (MYO) và D-chiro-inositol (DCI) thường được sử dụng trong các sản phẩm bổ sung. Mặc dù chưa có liều lượng tiêu chuẩn chính thức, các nghiên cứu cho thấy một số mức sử dụng sau đây có thể mang lại hiệu quả:

• Hỗ trợ sức khỏe tinh thần: 12–18g myo-inositol mỗi ngày, dùng liên tục trong 4–6 tuần.
• Kiểm soát hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS): 1,2g D-chiro-inositol mỗi ngày hoặc 2g myo-inositol kết hợp với 200mcg axit folic, dùng hai lần/ngày trong 6 tháng.
• Cải thiện hội chứng chuyển hóa: 2g myo-inositol, dùng hai lần/ngày trong vòng một năm.
• Kiểm soát đường huyết trong đái tháo đường thai kỳ: 2g myo-inositol kết hợp với 400mcg axit folic, dùng hai lần/ngày trong suốt thai kỳ.
• Hỗ trợ điều chỉnh đường huyết ở người đái tháo đường tuýp 2: 1g D-chiro-inositol kết hợp với 400mcg axit folic, uống mỗi ngày trong 6 tháng.

Mặc dù các mức liều lượng trên đã cho thấy hiệu quả trong ngắn hạn, nhưng vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu để xác định mức độ an toàn khi sử dụng lâu dài. Do đó, trước khi bổ sung inositol, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình.

Hiện không có con số cụ thể về hàm lượng được khuyến nghị hàng ngày đối với inositol

4Thực phẩm giàu Inositol

Một số thực phẩm giàu inositol gồm:

• Rau củ: cà rốt, cải kale, rau bó xôi, xà lách, bắp cải, củ dền, atiso.
• Trái cây: dưa lưới, cam, quýt.
• Ngũ cốc & đậu: kiều mạch, yến mạch, gạo lứt, cám lúa mì, đậu gà, đậu lăng, đậu Hà Lan.
• Các loại hạt: hạnh nhân, óc chó, hạt Brazil.
• Khác: tỏi, bạc hà, mật ong…

Cam là một loại trái cây giàu inositol

5Lưu ý khi bổ sung Inositol

Tác dụng phụ của Inositol

Inositol tan trong nước nên ít nguy cơ quá liều và thường an toàn khi dùng liều thấp trong tối đa 10 tuần. Một số tác dụng phụ nhẹ, hiếm gặp khi sử dụng inositol như:

• Tiêu chảy, buồn nôn, đau dạ dày.
• Mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt.

Lưu ý liều cao: Dùng trên 12g/ngày có thể gây rối loạn tiêu hóa nhẹ như chướng bụng, tiêu chảy.

Một số trường hợp có thể gặp tác dụng phụ khi bổ sung Inositol

Tương tác thuốc với Inositol

Inositol có thể tương tác với một số thuốc sau gây ra tác dụng không mong muốn:

• Thuốc tiểu đường: Inositol nicotinate có thể làm tăng đường huyết, ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc điều trị tiểu đường. Nếu đang dùng insulin hoặc thuốc như glimepiride, glyburide, pioglitazone… cần theo dõi đường huyết thường xuyên.
• Thuốc chống đông máu: Inositol nicotinate có thể làm chậm quá trình đông máu, tăng nguy cơ bầm tím và chảy máu khi dùng chung với aspirin, clopidogrel, ibuprofen, heparin, warfarin…
• Thuốc giảm cholesterol: vì inositol nicotinate chuyển hóa thành niacin, nó có thể làm tăng nguy cơ tổn thương cơ khi dùng cùng các thuốc giảm cholesterol như atorvastatin, simvastatin, lovastatin…
• Miếng dán nicotine: cả inositol nicotinate và miếng dán nicotine đều có thể gây đỏ mặt và chóng mặt, làm tăng nguy cơ gặp tác dụng phụ khi sử dụng cùng lúc.

Inositol có thể tương tác với một số thuốc và gây ra tác dụng không mong muốn

Ai không nên bổ sung Inositol?

Những đối tượng sau không nên tự ý bổ sung inositol:

• Phụ nữ mang thai và cho con bú: hiện chưa có đủ nghiên cứu về mức độ an toàn của inositol trong giai đoạn này, vì vậy tốt nhất nên tránh sử dụng.
• Người mắc rối loạn lưỡng cực: Inositol có thể làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Có trường hợp một người bị rối loạn lưỡng cực ổn định nhưng sau khi uống nhiều nước tăng lực chứa inositol, caffeine và taurine trong 4 ngày đã xuất hiện kích động mạnh và hành vi bốc đồng.

Phụ nữ mang thai không nên tự ý sử dụng inositol